Alfa-fetoproteina (AFP) to białko produkowane przez płód, obecne w surowicy ciężarnych oraz u osób dorosłych z niektórymi nowotworami. Oznaczenie AFP jest wykorzystywane w diagnostyce prenatalnej – podwyższone stężenie może wskazywać na wady cewy nerwowej, przepuklinę oponowo-rdzeniową, a obniżone – na zespół Downa. U dorosłych oznaczenie AFP jest markerem nowotworowym, szczególnie w raku wątroby (hepatocellular carcinoma), nowotworach zarodkowych jąder i jajników. Badanie AFP wykonuje się z krwi, a interpretacja wyniku wymaga uwzględnienia wieku ciążowego, innych markerów (np. beta-hCG, estriol) oraz stanu klinicznego pacjenta. W onkologii AFP służy do monitorowania leczenia, wykrywania wznowy i oceny skuteczności terapii. Należy pamiętać, że nieprawidłowy wynik nie zawsze oznacza chorobę – wymaga dalszej diagnostyki i konsultacji specjalistycznej.
