Żółtaczka mechaniczna (cholestaza pozawątrobowa) to zespół objawów spowodowanych utrudnionym odpływem żółci z wątroby do dwunastnicy na skutek przeszkody w drogach żółciowych. Najczęstszą przyczyną są kamienie żółciowe, nowotwory trzustki, dróg żółciowych, zwężenia po zapaleniach, guzy brodawki Vatera, rzadziej pasożyty. Objawy obejmują żółte zabarwienie skóry i białkówek oczu, świąd skóry, ciemny mocz, jasne stolce, bóle w prawym podżebrzu, gorączkę, dreszcze (przy zakażeniu dróg żółciowych), utratę masy ciała. Długotrwała cholestaza prowadzi do uszkodzenia wątroby, niedoboru witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, zaburzeń krzepnięcia, encefalopatii wątrobowej. Rozpoznanie opiera się na badaniach laboratoryjnych (bilirubina, transaminazy, ALP, GGTP), badaniach obrazowych (USG, tomografia, MRCP, ECPW). Leczenie polega na usunięciu przeszkody (endoskopowe usunięcie kamieni, protezowanie dróg żółciowych, leczenie chirurgiczne), leczeniu zakażenia (antybiotyki), suplementacji witamin. W ciężkich przypadkach konieczna jest hospitalizacja i leczenie powikłań. Profilaktyka obejmuje leczenie kamicy żółciowej, kontrolę masy ciała, unikanie czynników ryzyka nowotworów dróg żółciowych.
