Żylaki to przewlekła choroba żył powierzchownych, najczęściej kończyn dolnych, polegająca na trwałym poszerzeniu, wydłużeniu i krętości żył, co prowadzi do zastoju krwi i niewydolności żylnej. Objawy żylaków to widoczne, poszerzone, kręte żyły pod skórą, uczucie ciężkości, bólu, pieczenia, obrzęki, skurcze nocne, świąd skóry, przebarwienia, owrzodzenia podudzi w zaawansowanych przypadkach. Choroba rozwija się powoli, a jej nasilenie zwiększa się z wiekiem. Przyczyną żylaków jest osłabienie ścian żył i niewydolność zastawek żylnych, co prowadzi do cofania się krwi i poszerzenia naczyń. Czynniki ryzyka to predyspozycje genetyczne, płeć żeńska, wiek, ciąża, otyłość, praca stojąca lub siedząca, brak aktywności fizycznej, urazy, przebyte zakrzepice. Rozpoznanie opiera się na badaniu klinicznym, USG Doppler żył. Leczenie obejmuje zmianę stylu życia (ruch, redukcja masy ciała, unikanie długiego stania/siedzenia), kompresjoterapię (pończochy uciskowe), farmakoterapię (leki flebotropowe), zabiegi wewnątrznaczyniowe (skleroterapia, laseroterapia, ablacja falami radiowymi) oraz chirurgiczne usunięcie żylaków (stripping, miniflebektomia). Profilaktyka polega na aktywności fizycznej, kontroli masy ciała, unikaniu gorących kąpieli i sauny, noszeniu wygodnego obuwia, odpoczynku z uniesionymi nogami. Nieleczone żylaki prowadzą do przewlekłej niewydolności żylnej, owrzodzeń, zakrzepicy i pogorszenia jakości życia.
