Napęd na cztery koła, choć często działa w sposób niewidoczny dla kierowcy, odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu stabilności i przyczepności – zwłaszcza w trudnych warunkach drogowych i podczas manewrów takich jak skręcanie. Jednym z momentów, kiedy jego poprawne działanie jest szczególnie ważne, są właśnie zakręty. To wtedy pojazd musi poradzić sobie z różnicą prędkości obrotowych pomiędzy kołami, rozkładem masy, zmianą toru jazdy i siłami bocznymi. Jeśli napęd 4×4 nie działa prawidłowo w takich sytuacjach, objawy potrafią być bardzo wyraźne i niepokojące – nawet jeśli auto porusza się poprawnie na wprost. Wczesne rozpoznanie tych symptomów może uchronić przed dalszymi uszkodzeniami i poprawić bezpieczeństwo jazdy.
Jednym z pierwszych objawów, który może świadczyć o nieprawidłowym działaniu napędu podczas skrętu, jest wyczuwalny szarpnięcie lub wibracja w trakcie pokonywania ciasnych zakrętów przy małych prędkościach. Dzieje się tak na przykład podczas wyjazdu z parkingu, skrętu na skrzyżowaniu czy manewrowania w garażu. W zdrowym układzie napędowym system powinien umożliwić swobodną różnicę prędkości pomiędzy kołami i osiami, tak by każdy zespół jezdny poruszał się zgodnie ze swoim promieniem skrętu. Gdy jednak sprzęgło napędu na tył pozostaje nadmiernie spięte albo nie potrafi się rozłączyć, pojawiają się drgania i naprężenia, które wyraźnie czuć na kierownicy lub całym nadwoziu.
Innym symptomem jest charakterystyczne stukanie, skrzypienie lub metaliczne klikanie podczas skrętu. Tego typu dźwięki najczęściej występują w momentach, gdy siły obrotowe próbują przenieść się na koła, ale napęd działa z opóźnieniem lub oporem. W systemach z aktywnym sprzęgłem – takich jak Haldex – może to oznaczać zablokowanie zaworu sterującego, uszkodzoną pompę lub problem z czujnikami odpowiedzialnymi za rozdział momentu. W klasycznych układach ze stałym napędem i mechanizmem różnicowym centralnym objawy mogą wskazywać na zużycie przekładni lub problemy ze smarowaniem. W każdym przypadku dźwięki te są nienaturalne i powinny skłonić do kontroli napędu.
Bardzo niebezpiecznym objawem niedziałającego napędu w zakręcie jest zauważalna podsterowność pojazdu, czyli tendencja do wyjeżdżania przodem z zakrętu mimo skręconych kół. Jeśli auto wchodzi w zakręt z umiarkowaną prędkością, a przód zaczyna się ślizgać, oznacza to, że siła napędowa nie została prawidłowo rozłożona między osiami. W dobrze działającym układzie 4×4 moment trafia w odpowiednim momencie również na tylne koła, które pomagają wprowadzić auto w zakręt. Brak tej funkcji może skutkować trudnością w utrzymaniu toru jazdy, co staje się szczególnie niebezpieczne na mokrej nawierzchni, śniegu lub lodzie.
Niektóre systemy napędu awaryjnie wyłączają się przy wykryciu błędów czujników lub nieprawidłowości w ciśnieniu układu hydraulicznego. W takim przypadku kierowca może nie zauważyć żadnych objawów podczas jazdy na wprost, ale w zakręcie pojawia się odczucie jakby pojazd „uciekał” lub miał ograniczoną kontrolę nad tylną osią. Może to prowadzić do braku precyzji prowadzenia, trudności w utrzymaniu toru jazdy przy dynamicznych manewrach oraz do uczucia, że auto zachowuje się mniej stabilnie niż zwykle. Czasem towarzyszy temu zapalona kontrolka systemu trakcji lub błędy w systemie ESP, ale nie jest to regułą.
W bardziej zaawansowanych systemach AWD, które wyposażone są w funkcję wektorowania momentu obrotowego, uszkodzenie napędu może skutkować nienaturalnym prowadzeniem pojazdu w zakręcie – pojazd może stawać się niestabilny lub nadmiernie reagować na skręt kierownicy. Taki objaw pojawia się wtedy, gdy układ nie jest w stanie przekazać dodatkowej siły na zewnętrzne koło w zakręcie, co w normalnych warunkach pomaga w stabilizacji toru jazdy. Brak tego efektu sprawia, że auto przestaje zachowywać się przewidywalnie, co jest szczególnie zauważalne dla kierowców przyzwyczajonych do konkretnej charakterystyki pojazdu.
Objawem, który często towarzyszy awarii napędu w zakrętach, jest także zwiększone zużycie opon – szczególnie nierównomierne ścieranie bieżnika na osi napędzanej. Jeśli napęd pozostaje aktywny w sytuacjach, gdy powinien się rozłączać, np. przy skrętach z małą prędkością, może to prowadzić do mechanicznego „przeciągania” kół, które nie są w stanie poruszać się zgodnie z naturalnym promieniem skrętu. Efektem są odgłosy, opory toczenia, większe zużycie paliwa i przyspieszone zużycie ogumienia.
Podsumowując, nieprawidłowo działający napęd na cztery koła może dawać szereg objawów zauważalnych głównie podczas skrętu. Od wibracji i szarpnięć, przez dźwięki i zmniejszoną stabilność, aż po zmiany w zachowaniu samochodu i zwiększone zużycie opon – wszystkie te symptomy świadczą o tym, że układ rozdziału momentu nie działa tak, jak przewidział producent. Nawet jeśli auto jeździ poprawnie na wprost, problemy w zakrętach powinny skłonić do diagnozy, ponieważ to właśnie w takich momentach układ AWD ma największe znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy.
