Czujnik położenia wałka rozrządu (CKP, ang. Camshaft Position Sensor) jest jednym z kluczowych elementów układu sterowania silnikiem spalinowym. Jego zadaniem jest precyzyjne monitorowanie pozycji oraz ruchu wałka rozrządu i przekazywanie tej informacji do sterownika silnika (ECU). Dzięki temu układ wtryskowy oraz zapłonowy są odpowiednio zsynchronizowane, co przekłada się na optymalną pracę silnika. Uszkodzenie tego czujnika prowadzi do szeregu problemów eksploatacyjnych zarówno w nowoczesnych, jak i starszych samochodach. Pierwszym i najczęściej występującym objawem jest trudność lub całkowity brak możliwości uruchomienia silnika. Ponieważ ECU nie otrzymuje informacji o pozycji wałka, nie może prawidłowo wyznaczyć momentu wtrysku i zapłonu. Silnik może też pracować nierówno, „falować” na obrotach jałowych, reagować z opóźnieniem na dodanie gazu lub nagle się wyłączać, zwłaszcza podczas ruszania lub jazdy z niską prędkością. W wielu przypadkach pojawia się również kontrolka „check engine”, a komputer sterujący silnikiem rejestruje błąd powiązany z czujnikiem położenia wałka (najczęściej kody DTC P0340, P0341, P0342 itp.). Innym objawem awarii są spadki mocy, ograniczenia obrotów oraz przechodzenie silnika w tryb awaryjny (tzw. limp mode), co uniemożliwia dynamiczną jazdę i grozi niebezpieczeństwem podczas wyprzedzania czy włączania się do ruchu. Charakterystyczne jest również zwiększenie zużycia paliwa oraz nieprawidłowe dawkowanie mieszanki paliwowo-powietrznej, co prowadzi do szybszego zużycia katalizatora i problemów z normami emisji spalin. Usterka objawia się często nieregularnie – początkowo pojawia się sporadycznie, np. przy ciepłym silniku, a następnie całkowicie uniemożliwia rozruch. Przyczyną uszkodzenia czujnika położenia wałka rozrządu mogą być nie tylko awarie samego elementu (przerwanie obwodu, zwarcie, rozszczelnienie, przegrzanie, zużycie materiałów półprzewodnikowych), ale także złe połączenia elektryczne, zabrudzenia z opiłków metalu, uszkodzone koło impulsowe (zębate kółko/tarczka), zalanie olejem silnikowym lub podwyższona temperatura pod maską. Diagnoza polega na odczytaniu błędów z komputera diagnostycznego, sprawdzeniu parametrów sygnału oscyloskopem oraz pomiarze oporności i ciągłości przewodów. Wymiana czujnika jest stosunkowo prosta, lecz wymaga uwagi i doboru odpowiedniej części – podróbki mogą szybko ulec awarii. Po wymianie konieczne jest skasowanie błędów i jazda testowa. Utrata sprawności czujnika położenia wałka może prowadzić do poważnych i kosztownych awarii całego silnika, dlatego nie należy bagatelizować pierwszych objawów i jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę oraz usunąć usterkę.
