Pojemność silnika i moment obrotowy – co oznaczają – poradnik, wskazówki, opinie i praktyczne zastosowania

Wielu kierowców podczas wyboru samochodu zwraca uwagę na pojemność silnika oraz moment obrotowy, ale ich faktyczne znaczenie nie zawsze jest w pełni zrozumiałe. Pojemność silnika to objętość skokowa wszystkich cylindrów, wyrażana najczęściej w centymetrach sześciennych lub litrach, i jest podstawowym parametrem charakteryzującym jednostkę napędową. Zasadniczo większa pojemność oznacza możliwość spalania większej ilości mieszanki paliwowo-powietrznej podczas jednego cyklu pracy, co z reguły przekłada się na wyższą moc i lepsze osiągi, ale również na większe zużycie paliwa i wyższe opłaty eksploatacyjne, w tym ubezpieczenia w niektórych krajach. Z kolei moment obrotowy opisuje siłę, z jaką wał korbowy jest obracany, a więc faktyczną zdolność silnika do wykonywania pracy i wprawiania samochodu w ruch. Wyrażany w niutonometrach (Nm), bezpośrednio wiąże się z dynamiką pojazdu, szczególnie przyspieszeniem z niskich obrotów i możliwością holowania. W praktyce to właśnie moment obrotowy sprawia, że samochód „ciągnie” i dobrze przyspiesza bez potrzeby wkręcania go na wysokie obroty. Przy wyborze auta te parametry powinny być analizowane łącznie – silnik o dużej pojemności często generuje wysoki moment obrotowy, ale nowe konstrukcje, takie jak jednostki turbodoładowane, potrafią osiągać wysoki moment przy stosunkowo niewielkiej pojemności. Błędem wielu kierowców jest ocenianie pojazdu wyłącznie przez pryzmat pojemności, podczas gdy rzeczywista dynamika i komfort jazdy zależą w dużej mierze od przebiegu krzywej momentu obrotowego. Przykładem są współczesne silniki 1.4 turbobenzynowe, które generują moment charakterystyczny dla starszych jednostek o pojemności 2.0. Od strony serwisowej większa pojemność oznacza zazwyczaj wyższe koszty ubezpieczenia, wyższe spalanie i potencjalnie droższe części, natomiast wyższy moment obrotowy powoduje większe obciążenia skrzyni biegów i napędu, co może skracać ich żywotność, jeśli konstrukcja nie została odpowiednio zaprojektowana. Orientacyjne koszty eksploatacyjne różnią się znacznie – mały silnik wolnossący o pojemności 1.2 z momentem obrotowym 110 Nm spala średnio 5-6 l/100 km, podczas gdy jednostka 2.0 generująca 300 Nm mogłaby spalić nawet 9-10 l/100 km. Wybór auta powinien być dopasowany do stylu jazdy – osoby przemieszczające się głównie po mieście mogą wybrać małą pojemność i niewielki moment, natomiast osoby podróżujące z rodziną, często z pełnym obciążeniem, lepiej odnajdą się w samochodzie o wyższej pojemności i dużym momencie obrotowym.