Wielu kierowców wybiera samochody z napędem na cztery koła z myślą o bezpieczeństwie i wszechstronności, szczególnie gdy planowane są wakacyjne wyjazdy w góry, na kemping czy w mniej dostępne rejony. Jednak sam fakt posiadania oznaczenia 4×4 na klapie bagażnika nie gwarantuje, że napęd będzie działał sprawnie wtedy, gdy będzie najbardziej potrzebny. Dlatego przed sezonem letnich podróży warto przeprowadzić gruntowny przegląd układu napędowego z myślą o pewności działania i bezproblemowej eksploatacji.
Pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie poprawności działania napędu w praktyce – na przykład podczas kontrolowanej jazdy próbnej po śliskiej nawierzchni lub specjalnym stanowisku diagnostycznym z rolkami. W wielu nowoczesnych pojazdach napęd dołączany jest automatycznie w chwili wykrycia uślizgu kół, co oznacza, że jego praca może nie być odczuwalna na co dzień. Jeżeli kierowca nigdy wcześniej nie zauważył jego aktywacji, przed wyjazdem warto upewnić się, że system faktycznie działa i reaguje prawidłowo.
Kolejnym istotnym elementem przeglądu jest stan oleju w skrzyni rozdzielczej, przekładni głównej oraz ewentualnych sprzęgieł dołączających. Chociaż wielu producentów nie przewiduje wymiany oleju przez cały okres eksploatacji, praktyka pokazuje, że regularna wymiana co kilkadziesiąt tysięcy kilometrów znacznie wydłuża żywotność napędu. Olej w tych układach ulega starzeniu, może tracić lepkość i właściwości smarne, a także zbierać opiłki metalu i zanieczyszczenia. Sprawdzenie poziomu i jakości oleju to więc jedna z kluczowych czynności.
W samochodach z napędem realizowanym za pomocą sprzęgła wielopłytkowego – np. układy typu Haldex – należy sprawdzić nie tylko sam olej, ale również stan filtra i ewentualne błędy w sterowniku. Zatarcie takiego sprzęgła z powodu braku wymiany oleju lub niewłaściwego działania pompy sterującej może prowadzić do bardzo kosztownej naprawy. Serwisowanie tego typu systemów warto powierzyć specjalistom, ponieważ wymagają nie tylko wymiany płynów, ale i adaptacji komputerowej.
Przegląd napędu 4×4 powinien również obejmować sprawdzenie stanu półosi, krzyżaków i przegubów – wszelkie luzy, stuki czy drgania mogą świadczyć o zużyciu tych elementów. Często podczas jazdy w górach lub po drogach gruntowych, układ napędowy narażony jest na większe przeciążenia niż w codziennej eksploatacji miejskiej. Dlatego ważne jest, by nie lekceważyć nawet drobnych objawów, które w warunkach intensywnej jazdy mogą przerodzić się w poważną awarię.
Dodatkowo należy zweryfikować działanie elektronicznych systemów wspomagających pracę napędu – takich jak kontrola trakcji, systemy zjazdu ze wzniesienia czy aktywne blokady dyferencjałów. Jeśli auto ma tryby jazdy terenowej lub specjalne programy do jazdy po piasku, śniegu czy błocie, warto upewnić się, że wszystkie przełączniki i funkcje działają bez zastrzeżeń.
W przypadku aut używanych i rzadko serwisowanych przy okazji przeglądu warto również przeanalizować historię napraw napędu. Diagnostyka komputerowa pozwoli wykryć ewentualne nieaktywne błędy zapisane w sterownikach, które mogą świadczyć o niedawnym problemie – nawet jeśli nie jest on już widoczny na desce rozdzielczej.
Przed wakacyjnym wyjazdem przegląd napędu 4×4 to nie tylko gwarancja komfortu jazdy po nieutwardzonych drogach, ale także kluczowy element bezpieczeństwa w razie trudnych warunków pogodowych lub konieczności szybkiej reakcji. Sprawny układ napędowy potrafi wyciągnąć auto z błota, pomóc pokonać strome podjazdy i zapewnić lepszą kontrolę nad pojazdem w razie nagłego manewru. Dlatego warto poświęcić mu należytą uwagę, zanim ruszymy w drogę.
