Napęd na cztery koła w nowoczesnych samochodach to nie tylko mechaniczne połączenie osi, ale przede wszystkim zaawansowany system sterowany elektroniką. Jednym z kluczowych elementów tej układanki jest czujnik kąta skrętu kierownicy, który – choć z pozoru nie ma związku z układem przeniesienia napędu – pełni istotną funkcję w interpretacji sytuacji drogowej i dostosowywaniu rozdziału momentu obrotowego w czasie rzeczywistym. Jego rola staje się szczególnie ważna w systemach typu AWD, które dynamicznie dołączają napęd jednej z osi lub rozdzielają moment w zależności od poślizgu i warunków trakcyjnych.
Czujnik kąta skrętu to urządzenie elektroniczne zamontowane najczęściej na kolumnie kierowniczej. Jego zadaniem jest nieustanne monitorowanie, o ile i w którą stronę została obrócona kierownica. Dane z tego czujnika trafiają do centralnych modułów sterujących – w tym do układu napędu, systemu ESP oraz ABS – i są wykorzystywane do oceny dynamiki jazdy. Kluczowe jest nie tylko samo położenie kierownicy, ale także szybkość, z jaką dochodzi do zmiany kąta skrętu. Dzięki temu komputer wie, czy auto wchodzi w zakręt łagodnie, czy gwałtownie skręca – co może świadczyć o próbie ominięcia przeszkody lub utraty kontroli.
W napędach AWD czujnik kąta skrętu pozwala na przewidywanie sytuacji, zanim dojdzie do uślizgu kół. Przykładowo, w systemach opartych o sprzęgło Haldex lub wielopłytkowe rozdzielacze momentu, dane z czujnika są używane do wstępnego załączenia napędu tylnej osi przy szybkim skręcie lub gwałtownej zmianie toru jazdy. Dzięki temu auto może odpowiednio wcześniej zareagować i skierować moment obrotowy na oś, która zapewni lepszą stabilność i przyczepność.
W bardziej zaawansowanych systemach, takich jak BMW xDrive czy Audi Quattro Ultra, czujnik skrętu współpracuje z dodatkowymi czujnikami przyspieszenia bocznego, poślizgu kół i prędkości pojazdu. Na podstawie pełnego obrazu sytuacji, komputer może rozdzielać moc nie tylko między przód i tył, ale też między koła tej samej osi, wpływając bezpośrednio na charakterystykę prowadzenia pojazdu. W zakręcie może dojść do zwiększenia momentu na koło zewnętrzne, co poprawia trakcję i zmniejsza tendencję do podsterowności. Właśnie dlatego w autach klasy premium mówi się o „inteligentnym napędzie” – to nie tylko reakcja na poślizg, ale również przewidywanie sytuacji.
W przypadku awarii czujnika kąta skrętu, napęd AWD traci jedno ze źródeł danych, które pozwala mu działać z wyprzedzeniem. To może skutkować opóźnioną reakcją układu, brakiem dołączenia osi w kluczowym momencie, błędami w module napędu, a także zapaleniem się kontrolki ESP lub innych systemów stabilizacji. Co ważne, niektóre samochody w razie wykrycia nieprawidłowości w sygnale z tego czujnika przechodzą w tryb awaryjny i wyłączają część funkcji napędu, aby uniknąć jego niekontrolowanego działania.
Z punktu widzenia użytkownika, sprawny czujnik kąta skrętu przekłada się na szybszą i bardziej przewidywalną reakcję napędu w warunkach granicznych. Dzięki temu auto zachowuje się bardziej stabilnie na śliskiej nawierzchni, podczas manewrów awaryjnych oraz przy sportowej jeździe w zakrętach. Wymiana lub kalibracja czujnika po jego uszkodzeniu jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układów AWD oraz systemów bezpieczeństwa aktywnego.
Czujnik kąta skrętu to więc niepozorny, ale niezwykle istotny komponent, bez którego zaawansowane napędy na cztery koła nie byłyby w stanie działać precyzyjnie. Jego rola nie ogranicza się do samego kierowania – to jeden z filarów dynamicznego i bezpiecznego prowadzenia samochodu w każdych warunkach.
