Sonda lambda i czujnik NOx to dwa zaawansowane elementy pomiarowe układu wydechowego, których zadania mocno się różnią, choć obydwa mają kluczowy wpływ na jakość spalin i sprawność nowoczesnych samochodów. Sonda lambda (sonda tlenowa) mierzy stosunek tlenu w spalinach i przekazuje dane do komputera sterującego silnikiem, umożliwiając precyzyjne sterowanie dawką paliwa, a co za tym idzie – prawidłowe tworzenie mieszanki paliwowo-powietrznej. Pracuje na zasadzie porównania zawartości tlenu w spalinach z zawartością tlenu w powietrzu atmosferycznym. Jej podstawowym celem jest utrzymanie stosunku stechiometrycznego, który pozwala na maksymalnie efektywne spalanie i skuteczną pracę katalizatora – a więc ograniczenie emisji trujących związków chemicznych takich jak tlenki węgla czy węglowodory. Sonda lambda znajduje się najczęściej w kolektorze wydechowym lub tuż za nim. Czujnik NOx, umieszczony głębiej w układzie wydechowym (zwykle za katalizatorem SCR), mierzy natomiast ilość tlenków azotu (NO oraz NO2) powstałych na etapie spalania, specyficznych zwłaszcza dla silników wysokoprężnych. Jego zadaniem jest monitorowanie skuteczności pracy układów oczyszczających – katalizatora SCR, układu AdBlue i innych technologii ograniczania NOx. Dane z czujnika NOx umożliwiają sterownikowi aktywną korektę procesu dozowania czynnika AdBlue oraz weryfikację skuteczności ekologicznych rozwiązań. Różnice? Sonda lambda skupia się na ogólnym stosunku mieszanki i kontroli pracy silnika, jej awaria powoduje szybki wzrost zużycia paliwa i często zapalenie się kontrolki „check engine”. Czujnik NOx jest narzędziem diagnostycznym układów wydechowych, a jego awaria prowadzi do nieprawidłowej pracy systemów oczyszczania spalin, trybu awaryjnego oraz przekroczenia dopuszczalnych norm emisji. Sonda lambda zapewni prawidłowe funkcjonowanie silnika w każdych warunkach, podczas gdy czujnik NOx dba o zgodność auta z przepisami ekologicznymi i właściwe dozowanie substancji redukujących emisję azotanów.
