Wybór między samochodem elektrycznym a spalinowym to w praktyce decyzja o modelu eksploatacji i kosztach w całym cyklu życia, a nie tylko porównanie ceny katalogowej. Elektryk wygrywa tam, gdzie codzienny przebieg jest przewidywalny, dostępne jest ładowanie w domu lub pracy, a trasy rzadko przekraczają zasięg jednego ładowania; wtedy koszt 100 km bywa bardzo niski, auto jest ciche, dynamiczne i wymaga mniej serwisu, bo napęd ma niewiele elementów zużywalnych. Samochód spalinowy nadal ma przewagę przy częstych dalekich podróżach w regionach o słabej infrastrukturze i przy nietypowych zadaniach, jak holowanie ciężkich przyczep na długie dystanse, gdzie liczy się szybkie uzupełnianie energii i gęsta sieć stacji paliw. Do analizy warto dodać klimat i styl jazdy: zimą elektryk zużywa więcej energii na ogrzewanie, co skraca zasięg, choć pompy ciepła i lepsza izolacja znacząco poprawiły wyniki; na autostradzie przy wysokich prędkościach zużycie rośnie szybciej niż w mieście, ale w ruchu miejskim rekuperacja i brak jałowych strat sprawiają, że elektryk jest bardzo efektywny. W TCO elektryk nadrabia niższymi kosztami energii, serwisu i hamulców oraz możliwością ładowania w tańszych taryfach lub z własnej fotowoltaiki; auto spalinowe z kolei ma szeroki wybór modeli na rynku wtórnym i krótszy czas postoju podczas tankowania, a w niektórych zastosowaniach flotowych można łatwo przewidzieć wydatki na paliwo dzięki kartom paliwowym. Ważna jest też prognoza wartości rezydualnej: rynek elektryków dojrzewa, rośnie dostępność tańszych części HV i napraw modułowych akumulatorów, co stabilizuje wyceny używanych aut; w spalinowych natomiast użytkownik zmierzy się z potencjalnymi restrykcjami wjazdu do centrów miast i rosnącą presją na ekologiczne strefy. Komfort i doświadczenie kierowcy to kolejny wymiar: elektryk oferuje natychmiastową reakcję na gaz, cichą pracę i często bogate wsparcie oprogramowania, a spalinowe klasyczne skrzynie i „zasięg psychologiczny” bez planowania ładowań; wiele zależy od nawyków – osoby ceniące codzienne doładowania bez wizyt na stacji docenią elektryka, a ci, którzy wolą „zatankować raz na dwa tygodnie”, mogą wciąż preferować klasyczny napęd. Wreszcie kwestia ekologii i regulacji: elektromobilność ogranicza lokalne emisje i hałas, a rozwój recyklingu baterii oraz przejście na chemię LFP zmniejszają zależność od krytycznych surowców; auta spalinowe korzystają z dojrzałej technologii, ale będą coraz częściej mierzyć się z wymogami norm emisji i lokalnych stref. Praktyczna rada brzmi: opisz swój profil jazdy, policz roczne kilometry, sprawdź dostępność ładowania i ceny energii, przetestuj 2–3 modele w realnych trasach i dopiero wtedy wybierz; jeśli 80% przebiegów to krótkie odcinki z możliwością ładowania w domu lub pracy, elektryk prawdopodobnie wygra, jeśli co tydzień robisz setki kilometrów po autostradach i nie masz gdzie ładować tanio, racjonalny może być napęd spalinowy lub hybryda plug-in jako etap przejściowy. Rynek idzie w stronę coraz niższych kosztów baterii, szybszego DC i funkcji V2H/V2G, więc stukrotnie ważniejsze niż „co lepsze w ogóle” jest „co lepsze dla ciebie”, bo to twoje trasy, twoje koszty i twoja infrastruktura definiują prawdziwy bilans zalet i wad.
