System xDrive to odpowiedź BMW na potrzeby kierowców oczekujących wyższej trakcji i stabilności w zróżnicowanych warunkach drogowych. Mimo że nazwa xDrive funkcjonuje niezmiennie od lat, kryje się pod nią wiele różnych rozwiązań technicznych, zależnych od konstrukcji konkretnego modelu, jego układu napędowego, generacji oraz zastosowanego typu skrzyni biegów. Dlatego zrozumienie, jak działa dany wariant xDrive, wymaga przyjrzenia się nie tylko jego ogólnej idei, ale i szczegółom konstrukcyjnym charakterystycznym dla różnych platform i przedziałów czasowych.
Z założenia xDrive jest systemem napędu na cztery koła o charakterze aktywnym i adaptacyjnym. Nie jest to więc układ stale symetryczny jak w przypadku klasycznego quattro z Torsenem, lecz raczej dynamicznie sterowany system rozdziału momentu obrotowego między osiami. Jego sercem jest elektronicznie sterowane sprzęgło wielopłytkowe, które decyduje, ile momentu trafi na przód, a ile na tył. Co istotne, w większości przypadków bazowe ustawienie xDrive preferuje tylną oś, co jest zgodne z klasyczną filozofią marki BMW – auto prowadzi się jak typowy tylnonapędowy model, ale w razie potrzeby może dołączyć napęd na przód, by zapewnić lepszą przyczepność.
Pierwsze wersje xDrive pojawiły się w modelach serii X, a później trafiły także do limuzyn, kombi i coupe. W modelach z silnikiem montowanym wzdłużnie, jak seria trzy, pięć czy siedem, układ xDrive opiera się na rozdziale momentu między przednią i tylną osią za pomocą centralnego sprzęgła sterowanego przez układ Dynamic Stability Control. System analizuje między innymi prędkości obrotowe kół, kąt skrętu kierownicy, przyspieszenia boczne i wzdłużne oraz położenie pedału gazu. W przypadku wykrycia uślizgu lub dynamicznej jazdy, moment trafia na oś o lepszej przyczepności. Dodatkowo w nowszych modelach zastosowano rozbudowaną integrację z układem hamulcowym, który może przyhamować pojedyncze koła w celu poprawy trakcji lub stabilności, symulując efekt działania mechanizmu różnicowego o ograniczonym poślizgu.
W modelach opartych na platformie z napędem przednim, jak seria dwa Active Tourer czy X1 i X2 nowej generacji, xDrive ma inny charakter. Tutaj bazą jest układ przednionapędowy, a tylną oś dołącza się za pomocą sprzęgła elektromagnetycznego. W normalnych warunkach samochód porusza się jako przednionapędowy, a dopiero w momencie wykrycia potrzeby poprawy trakcji – na przykład przy przyspieszaniu, skręcie lub utracie przyczepności – tylna oś zostaje błyskawicznie włączona. Ten wariant xDrive przypomina bardziej systemy pokroju Haldexa stosowane w innych markach, jednak dzięki szybkiemu działaniu elektroniki i adaptacyjnym algorytmom zapewnia wysoką skuteczność w praktyce.
Różnice w działaniu poszczególnych wariantów xDrive wynikają także z rodzaju skrzyni biegów. W przypadku automatycznych przekładni ZF możliwe jest bardziej płynne i przewidywalne sterowanie rozdziałem momentu, natomiast w wersjach z ręczną skrzynią zakres integracji z systemem może być ograniczony. Niektóre sportowe modele M Performance korzystają ponadto z bardziej zaawansowanego wariantu xDrive, który oferuje tryby jazdy z preferencją tylnego napędu, a nawet możliwość całkowitego jego odłączenia. Przykładem takiego podejścia jest chociażby M5 Competition, w którym kierowca może przełączać napęd między trybem czteronapędowym, mieszanym i wyłącznie tylnym.
Jak więc rozpoznać, z jakim rodzajem xDrive mamy do czynienia? W starszych modelach montowanych do roku około 2010 układ miał charakter bardziej reakcyjny – dołączał napęd na przód w odpowiedzi na uślizg, działając z niewielkim opóźnieniem. W nowszych generacjach, zwłaszcza tych wyposażonych w nowoczesne jednostki sterujące i lepiej skalibrowane układy ESP, działanie jest praktycznie niezauważalne, płynne i przewidujące. W modelach z poprzecznym układem napędowym xDrive działa podobnie jak rozwiązania znane z segmentu kompaktowych SUV-ów, natomiast przy układzie wzdłużnym – mamy do czynienia z napędem bardziej zaawansowanym, o sportowym charakterze i większych możliwościach trakcyjnych.
Podsumowując, system xDrive w BMW nie jest jednolitą konstrukcją, lecz rodziną rozwiązań dostosowanych do konkretnego modelu, jego platformy i przeznaczenia. Może być bazowo tylnonapędowy z aktywnym dołączaniem przodu, może też być przednionapędowy z opcją dołączenia tyłu. Może działać reakcyjnie lub proaktywnie, w zależności od generacji i poziomu integracji z elektroniką pojazdu. Niezależnie jednak od wariantu, celem xDrive pozostaje to samo: zapewnienie jak najlepszej trakcji, bezpieczeństwa i kontroli nad autem – przy zachowaniu typowego dla BMW charakteru prowadzenia.
