Zakup używanego samochodu to dla wielu kierowców moment pełen emocji, ale i niepokoju. Jednym z elementów, który może znacząco wpłynąć na koszt eksploatacji auta zaraz po jego nabyciu, jest stan dwumasowego koła zamachowego. Choć nie należy ono do podzespołów, które łatwo sprawdzić bez demontażu, istnieje kilka sposobów, by podczas oględzin auta zorientować się, czy dwumasa nadal działa prawidłowo, czy może już wymaga pilnej wymiany. Świadomość objawów zużycia i umiejętność ich rozpoznania może zaoszczędzić kilka tysięcy złotych i uchronić przed nieprzyjemnymi niespodziankami zaraz po transakcji.
Już po uruchomieniu silnika można wiele powiedzieć o stanie układu napędowego. Jeżeli po odpaleniu auta słychać metaliczne stuki dochodzące z okolic skrzyni biegów lub odczuwalne są wyraźne wibracje na biegu jałowym, warto zachować czujność. Jednym z zadań dwumasy jest tłumienie drgań skrętnych generowanych przez silnik, zanim zostaną one przekazane dalej. Jeśli ta funkcja nie działa prawidłowo, auto zaczyna zdradzać symptomy braku płynności już na postoju. Często wibracje są wyczuwalne przez fotel kierowcy lub drążek zmiany biegów.
Kolejny etap to ruszanie i jazda testowa. Jeżeli samochód szarpie podczas puszczania sprzęgła, zwłaszcza przy niskich obrotach lub w trakcie manewrów, może to świadczyć o nierównomiernej pracy koła dwumasowego. Szarpnięcia te wynikają z utraty elastyczności sprężyn tłumiących, które nie są już w stanie płynnie kompensować różnic w prędkości obrotowej między silnikiem a skrzynią. Objawy mogą nasilać się podczas przyspieszania z niskich prędkości lub przy gwałtownym dodaniu gazu na wyższym biegu.
Warto również sprawdzić, jak zachowuje się silnik podczas gaszenia. Jeśli po wyłączeniu zapłonu dochodzi do charakterystycznego stuknięcia lub drgania, przypominającego tzw. „dobicie”, to może być znak, że dwumasa ma nadmierny luz i nie jest już w stanie zatrzymać obrotów w sposób kontrolowany. Takie objawy szczególnie często występują w silnikach wysokoprężnych, gdzie moment obrotowy i siły działające na układ są większe.
W trakcie jazdy należy zwrócić uwagę na dźwięki towarzyszące zmianie biegów. Jeśli słyszalne są metaliczne odgłosy przy przejściu z przyspieszania do hamowania silnikiem, a samochód wyraźnie reaguje opóźnieniem i stłumionym stukiem, może to sugerować nadmierne luzy w mechanizmie tłumiącym dwumasy. Objaw ten może być także mylony z problemami w zawieszeniu silnika lub przekładni, dlatego warto dokładnie przyjrzeć się, z którego miejsca dochodzą dźwięki.
Podczas sprawdzania stanu dwumasy nie sposób pominąć testu ruszania na drugim lub trzecim biegu bez dodawania gazu. Jeżeli samochód gaśnie bez szarpnięć, to znaczy, że układ pracuje względnie równo. Jeżeli jednak pojawiają się wyraźne drgania lub niekontrolowane dźwięki – warto to skonsultować z mechanikiem. Innym sposobem, choć wymagającym pewnego wyczucia, jest porównanie reakcji auta na bardzo niskie obroty jazdy na wyższych biegach – tutaj także szarpanie może być sygnałem zużycia dwumasy.
Niestety, nie da się jednoznacznie ocenić stanu tego podzespołu bez demontażu skrzyni biegów. Żadne zewnętrzne narzędzie diagnostyczne nie pokaże, czy sprężyny wewnątrz koła zamachowego mają jeszcze odpowiednią siłę tłumienia, ani czy luz obrotowy mieści się w normach. Dlatego właśnie podczas zakupu auta, które ma przebieg przekraczający sto tysięcy kilometrów, warto założyć, że dwumasa mogła już ulec zużyciu – zwłaszcza jeśli brak jest udokumentowanej wymiany w historii serwisowej.
Jeżeli auto spełnia wszystkie oczekiwania, ale budzące wątpliwości objawy wskazują na problemy z kołem dwumasowym, dobrym rozwiązaniem może być negocjacja ceny z uwzględnieniem kosztu potencjalnej wymiany. Warto przy tym pamiętać, że wymiana dwumasy to nie tylko koszt samego koła, ale często również tarczy sprzęgła, docisku, łożyska i robocizny – co w niektórych przypadkach przekracza kilka tysięcy złotych.
Dlatego im więcej uda się wyłapać na etapie oględzin, tym mniejsze ryzyko rozczarowania po zakupie. Uważna jazda próbna, dokładne wsłuchiwanie się w dźwięki i zwracanie uwagi na reakcję auta przy ruszaniu i zmianie biegów – to wszystko pozwala zbliżyć się do oceny stanu dwumasy nawet bez wizyty w warsztacie.
