Koło dwumasowe to element układu napędowego, który odpowiada za tłumienie drgań skrętnych generowanych przez silnik i przekazywanie ich w łagodny sposób do skrzyni biegów. Pracuje ono w niezwykle trudnych warunkach, zwłaszcza podczas ruszania, przy niskich obrotach lub w trakcie jazdy z dużym obciążeniem. Zdarza się, że w wyniku przeciążenia, nieprawidłowego stylu jazdy albo długotrwałej eksploatacji, dochodzi do przegrzania koła dwumasowego. To niepozorne zjawisko może mieć bardzo poważne skutki dla całego układu napędowego.
Gdy dwumasa ulega przegrzaniu, pierwszym zauważalnym objawem staje się zmiana jej pracy – zazwyczaj w postaci wibracji, drgań lub charakterystycznego dzwonienia dobiegającego z okolic skrzyni biegów. Sprężyny wewnętrzne, odpowiedzialne za tłumienie uderzeń i różnic w prędkościach obrotowych, tracą swoje właściwości mechaniczne. Wysoka temperatura powoduje ich rozciągnięcie lub deformację, przez co nie są już w stanie zapewniać odpowiedniego tłumienia. Zamiast łagodzić nierówną pracę silnika, zaczynają ją potęgować, co prowadzi do zwiększonego obciążenia innych elementów układu.
W wielu przypadkach po przegrzaniu dochodzi również do nadtopienia lub wypalenia smaru znajdującego się wewnątrz konstrukcji dwumasy. Smar ten odpowiada za płynność ruchu pomiędzy dwiema masami koła, a jego brak skutkuje metalicznym tarciem i wzrostem oporów. Zaczynają pojawiać się piski, zgrzyty, a niekiedy nawet wyraźne stuki podczas ruszania lub zmiany biegów. Zmienia się też charakterystyka pracy sprzęgła – kierowca może mieć wrażenie, że pedał zachowuje się inaczej niż dotychczas, a moment załączenia napędu nie następuje już w sposób płynny.
W ekstremalnych przypadkach, jeśli dwumasa zostanie wielokrotnie przegrzana, może dojść do pęknięcia jej elementów wewnętrznych. Luzy przekraczają wtedy dopuszczalne wartości, a koło traci całkowicie swoją zdolność do pracy. Objawia się to trudnością w ruszaniu, stukami słyszalnymi nawet na biegu jałowym i odczuwalnymi w całej kabinie drganiami. Taki stan oznacza konieczność natychmiastowej wymiany koła, a czasem również dodatkowych elementów, które mogły ucierpieć w wyniku nadmiernego obciążenia – na przykład łożyska wału korbowego, tarczy sprzęgła czy obudowy skrzyni.
Co istotne, przegrzanie dwumasy nie zawsze następuje w wyniku błędu mechanika czy wady fabrycznej. Często winny jest styl jazdy kierowcy – zbyt długie przytrzymywanie sprzęgła przy ruszaniu, nadużywanie półsprzęgła w korku, ruszanie zbyt niskich obrotów na wysokim biegu lub holowanie innych pojazdów. Również jazda z niedziałającym układem chłodzenia lub uszkodzonym sprzęgłem może pośrednio doprowadzić do nagrzania elementów napędu, w tym właśnie dwumasy.
Podsumowując, dwumasa po przegrzaniu zmienia swój sposób pracy – staje się głośniejsza, mniej skuteczna w tłumieniu drgań, a z czasem może prowadzić do całkowitej awarii układu. Objawy te warto rozpoznać odpowiednio wcześnie, ponieważ dalsza jazda może skutkować uszkodzeniem nie tylko sprzęgła, ale również skrzyni biegów, silnika i elementów mocowania. Dbałość o technikę jazdy i regularna diagnostyka stanu technicznego są najlepszym sposobem na uniknięcie kosztownego finału.
